Nụ bỗng bước hụt, hơi thở phập phồng. Cô đã thấm mệt vì một tay xách chiếc túi nặng, một tay dắt, gần như là kéo con bé từng bước, từng bước qua những khúc quanh ghập ghềnh. Con đường lát những phiến đá nhỏ chen giữa các đám cỏ lưa thưa. Thay vào sự háo hức ban đầu về một chuyến đi chơi xa với mẹ, con bé đã bắt đầu phụng phịu, mè nheo, chốc chốc nó lại dậm chân kêu mỏi.
"Bà ngoại" - Mặc dù cô vẫn luôn kể cho con bé về bà ngoại nhưng giờ đây khi cô trở về, bước chân trên những phiến đá xưa, câu hỏi của con bé làm cô váng vất. Vứt chiếc túi xách, ngồi thụp xuống kéo con bé vào lòng, cô lắp bắp gần như thầm thì với chính mình: “Bà ngoại - ừ bà ngoại… sắp đến rồi con…”.
Vuốt mái tóc tơ hoe vàng của con gái ngước mắt nhìn về phía lùm cây, xa xa thấp thoáng mái chùa nâu cũ kỹ, ký ức đưa cô trở về những ngày thơ ấu, khi cô nhỏ như con gái bây giờ.
Cũng con đường này cô đã theo người đi hái thuốc, tháp tùng người vào làng bắt mạch, khám bệnh. Người thường đi trước tà áo nâu sồng bay theo những bước chân thoăn thoắt, nhẹ nhàng. Trong ký ức của cô, chưa bao giờ người nói to, từ những cử chỉ khoan thai khi làm lễ, thái lá thuốc hay cuốc đất trồng rau, dường như cũng không hề phát ra tiếng động. Ngay cả tiếng chuông, tiếng mõ cũng chỉ khẽ khàng hòa quyện trong tiếng đọc kinh ngân nga nghe như có, như không, lẫn trong tiếng gió thoảng, tiếng lá rơi ngoài sân chùa…
*
* *
Căn buồng mờ tối, giữa trưa nhưng dường như ánh nắng cũng không lọt qua được những vòm cửa thấp bé. Tiếng chim sâu lích chích trên cành khế ngoài cửa sổ làm sư thày khẽ động mí mắt, bà đã ngủ bao lâu, bà đang mơ hay đang tỉnh. Con bé lại chạy đâu rồi."Nụ… Nụ ơi!…". Chắc nó lại đang chạy chân sáo đuổi theo mấy con cào cào châu chấu, hay kiễng chân chọc mấy quả khế trong vườn sau chùa. tiếng nó ríu ran lanh lảnh.
- Sao sư thầy không để tóc dài cho đẹp?…
- Sao con không thể bắt con bướm ấy, nó đẹp vậy mà…
-Thưa sư thầy, con có mẹ không, sư thầy có phải là mẹ con không?.…
Đôi mắt nó long lanh ngước nhìn làm cho trái tim bà rưng rưng, nước mắt bà như muốn ứa ra. Bà ước ao có thể ôm lấy nó mà thốt lên một tiếng gọi: “Con ơi!!!”. Sư thầy không thể cất tiếng gọi khao khát ấy nhưng trong tim bà nó đã là máu mủ ruột rà, nó là niềm vui, là nỗi buồn đau, nó chính là hơi thở của bà. Sư thầy đã ấp nó vào lòng trong cái đêm đông lạnh giá ấy, cái đêm mà tiếng khóc ngằn ngặt của nó ngoài sân chùa đã đánh thức bà, bà đã ủ ấm nó, từng ngày đưa nó vào làng xin bú chực, bà đã ghì áp nó vào ngực bà khi đêm đêm nó khóc thét vì khát sữa, cái miệng nhỏ xinh rúc vào bầu ngực căng tròn của bà.
- Tênh, tênh khéo… ồ! Lại ngã rồi, đánh chừa cái sân này, Nụ giỏi quá, nào buớc nữa nào.
- Nụ ơi, con đâu rồi đừng chạy ra ngoài nắng nhé… Con uống bát thuốc này đi, rồi con sẽ hết sốt ngay mà. Nụ, con đâu rồi, con đừng bỏ ta mà đi…Nụ ơi….
*
* *
Cô cùng con gái bước vào sân chùa, cô nhìn quanh, sân chùa tĩnh lặng, lá vàng phủ đầy trên hàng hiên lát gạch nâu sậm. Ngày xưa ấy, sáng sớm cô thường cùng sư thầy quét lá, sau đó cô phải sang gian bên học bài, cô đã ngồi bên cạnh chiếc cửa sổ con con kia, mắm môi mắm lợi tô theo từng nét chữ của thầy, nhưng thỉnh thoảng vẫn nhón gót chân đến gian giữa, ghé mắt ngóng vào lén nghe thầy đọc kinh.Thầy ngồi bất động trước bao nhiêu tượng phật, mắt nhắm nghiền, tay lần tràng hạt, chiếc áo nâu sồng phủ quanh thân hình thầy như những cánh hoa, trong ánh sáng lung linh của những ngọn nến người cũng giống như một pho tượng nhưng sống động đẹp lạ lùng.
Nhiều lúc cô đòi sư thầy dậy đọc kinh, nhưng sư thầy bảo: con cứ học cho giỏi khi đọc thông viết thạo, nếu là tùy duyên con sẽ tự giác đọc mà nhập tâm. Người ôm lấy cô, vuốt tóc cô, ánh mắt xa xăm rồi thở dài bảo: “không được đi học, không có bạn bè thầy cô, con có buồn không?”. Cô không buồn vì, ngoài những lúc thầy đọc kinh cô thường được ở bên người.
Còn gian bên cạnh kia, nơi thầy bắt mạch khám bệnh, bên chiếc bàn gỗ đơn sơ thầy đặt bàn tay trắng xanh lên bàn tay người bệnh, đôi mắt người nhíu lại lắng nghe từng nhịp mạch đập, ánh mắt như người mẹ trước nỗi đau của con. Thầy dạy cô về các loại lá thuốc, giảng giải cho cô nghe vì sao phải cứu giúp mọi người khi gặp ốm đau, hoạn nạn, vì sao không được làm điều ác, không được sát sinh. Người nói nhỏ nhẹ, đôi mắt hiền từ nhìn cô. Lớn hơn chút nữa cô đã trở thành phụ tá bốc thuốc cho người.
Xa xa phía trước cổng chùa là một làng nhỏ, người làng thường ngày rằm, mùng một mang hoa quả vào lễ chùa, ai cũng cúi chào thầy, thầy mỉm cười đáp lễ, có những buổi làm lễ cho làng, mọi người kéo đến rất đông, có nhiều trẻ con cũng đến, chúng đùa vui tíu tít, những lúc như vậy cô thường tò mò quan sát chúng. Cô thấy mỗi đứa trẻ đều gọi một người đàn bà như thầy là mẹ. Cô đã hỏi người:” con có gọi thầy là mẹ được không?”.Người ôm lấy cô nước mắt ướt cả má cô:” không được con ạ, con chỉ có thể gọi người sinh ra con là mẹ”. Sau này khi được theo thầy vào làng cô mới biết đứa trẻ con nào cũng có mẹ, có bố và cùng nhau sống chung trong một ngôi nhà. Sợ thầy khóc nên không dám hỏi nữa, nhưng tuổi thơ cô vẫn ám ảnh câu hỏi sao cô lại khác những đứa trẻ sống ở trong làng, cô có thầy nhưng lại không có mẹ và tự quả quyết với mình rằng cô vẫn có thể gọi thầy là mẹ nhưng chỉ là gọi thầm vì thầy sẽ không biết. Cô đã gọi và yêu người với tình yêu khao khát được bật ra một tiếng gọi người :“mẹ ơi!”
*
* *
- Không, thầy không thể xuống tóc con được.
Nó ngồi dưới chân bà, mái tóc đổ dài. Mái tóc bao ngày sư bà đã đun lá sả, hương nhu bồ kết, giội từng gáo nước cho nó gội đầu, ngắm nhìn mái tóc đen nhánh mượt mà của nó, sư bà như thấy lại được mái tóc chính mình, dưới tấm áo nâu sồng, dáng vóc thiếu nữ căng tròn nẩy nở, sư bà nghẹn lòng:”nó không thể chôn vùi tuổi thanh xuân ở nơi này được nhưng biết để nó đi đâu”. Câu hỏi cứ nhức nhối trong lòng bà. Sư thầy âm thầm nhờ người mai mối, nhưng khi biết có người đến hỏi, nó đã khóc như mưa, nhất quyết đòi xuống tóc…"Nụ, Nụ ơi…tóc của con…". Sư thầy quờ quạng tay, bàn tay sư thầy ướt lạnh cố giơ lên như níu giữ…
Sợ phải xa bà nó nhốt mình trong phòng không ăn, không uống rồi dọa nếu bà còn ép nó phải bỏ sư bà mà đi nó sẽ ăn lá ngón khiến bà phải xuôi lòng. Nhưng sư bà vẫn nhất quyết không thể xuống tóc cho nó được. Nó khép mình trong việc chùa, dù sư bà không dạy nó cũng tự học kinh, gõ mõ, nó học bà ăn rau răm ...Trời ơi!.Nghe tiếng mõ, tiếng kinh của nó lòng sư bà xót xa vì tiếng kinh, tiếng mõ sao nghe vẫn nặng kiếp trần gian thế, đôi mắt nó vẫn ngời ngời, ướt rượt trần tục thế và cái dáng vóc dù khoác chiếc áo nâu gụ vẫn không che được những đường nét thanh tú, nảy nở, quyến rũ khiến bà không thể...Con ơi! Con được gửi nơi cửa chùa, trời đã trao con cho ta nhưng số con trời đã không định đường tu, ta đã yêu con như con ta dứt ruột đẻ ra, con đã bị thiếu thốn từ tấm bé, ta không có gì cho con , ta chỉ có thể tìm cho con một mái ấm, hòng mong bù đắp cho con, nước mắt bà lặng lẽ rơi…
*
* *
-Nụ… Nụ ơi!!!!!!!.
Cô mơ hồ nghe tiếng gọi, một linh cảm nào đó dội vào tim, ríu cả chân cô băng chạy về chốn trai phòng của sư thầy. Sư thầy nằm đó xanh xao, trên đôi môi tái nhợt vẫn mấp máy thều thào gọi tên cô. Ngã phủ phục trước giường cô nấc lên nghẹn ngào:”Con đã về đây, xin người lượng thứ vì con về khi đã quá muộn”. Úp mặt vào bàn tay đã bắt đầu giá lạnh của người nước mắt tuôn rơi, trái tim cô như òa vỡ:
Thầy ơi!.Con đã bỏ người mà đi trong oán trách, sao con lại có thể không hiểu được tấm tình của người.Con đã về đây, xin thầy hãy tỉnh dậy nghe một lời xin lượng thứ của con. Sao người lại làm vậy để buộc con phải bỏ người mà đi. Bây giờ thì con hiểu không hề có gói vàng ấy, đó chỉ là chuyện thầy dựng lên để con phải đau khổ mà xa thầy trong oan ức, trong nỗi ai oán, con ra đi không một lần ngoái lại, nhưng trong sâu thẳm trong lòng con vẫn khôn nguôi thương nhớ người, thầy ơi thầy hãy tỉnh lại nghe lời con nói…Con đã đưa con của con về đây …Xin cho cháu một lần được gọi ngoại - Ngoại ơi!!!!!!!”
*
* *
Bà biết người đó là một thầy giáo nhà dưới huyện, gia cảnh không giàu sang nhưng tốt nết. Một lần đưa mẹ lên khám bệnh gặp con bé, thầy đã tỏ ra quyến luyến, qua ánh mắt nó nhìn con bé.Cái cách nói năng nhỏ nhẹ từ tốn, cách chăm sóc người mẹ già đã làm sư bà quý mến cậu giáo. Sau lần ấy cậu thường đến với nhà chùa khi thì ghánh nước đổ đầy các vại. Khi thì gom củi, thái thuốc. Sư bà biết tất cả việc đó vì con bé.Con ơi… Nụ ơi ! ta phải làm gì cho con đây…
Con ơi, giờ con ở đâu, lần đầu tiên trong đời ta nói dối, lần đầu tiên trong đời ta làm điều ác lại là với con, chỉ vì ta yêu con, con còn hận ta nữa không, xin con hãy hiểu và tha thứ cho ta. Con ơi… con ơi… Sư bà lại giơ tay chới với bật lên tiếng gọi và từ một nơi xa thăm thẳm bà nghe mơ hồ tiếng nó gọi : Mẹ…Mẹ ơi… con đây…Sư bà như trôi trong một giấc mơ, con bé mặc chiếc váy hoa, đôi chân hồng nhỏ xíu đang chạy đến với bà miệng nó hét váng lên ;”Mẹ ,Mẹ ơi”.Sư bà ra đi thanh thản trên môi là một nụ cười rạng rỡ.
